Ryczałt od dochodów spółek, zwany „estońskim CIT-em”, obowiązuje w Polsce od 2021 r. Ten nowoczesny sposób opodatkowania pomyślany został jako promocja inwestycji i minimalizacji formalności przy rozliczeniu podatków.
Do głównych korzyści tego systemu zalicza się uproszczenie rozliczeń i oparcie ich wyłącznie na zasadach obowiązujących w przepisach o rachunkowości, poprawę płynności finansowej (nie występują zaliczki na podatek, a spółka sama decyduje, kiedy i w jakiej wysokości wypłaci zysk udziałowcom, a tym samym kiedy zapłaci CIT) oraz możliwość niższego opodatkowania wypłaty zysku w postaci dywidendy niż przy zasadach klasycznych.
Prace nad nowelizacją
Znowelizowane już przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych dotyczące właśnie estońskiego CIT-u niebawem doczekają się kolejnych poprawek. Trwają prace nad rządowym projektem ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw. Projektowane zmiany nie mają doprowadzić do modyfikacji głównych założeń estońskiego CIT-u, mają zaś na celu zmianę regulacji budzących wątpliwości czy problemy praktyczne. Część zmian ma ponadto jedynie charakter doprecyzowujący. Ustawa w nowym brzmieniu ma na celu udoskonalenie przepisów dotyczących opodatkowania dochodów osób prawnych w sposób, który uczyni je bardziej przejrzystymi i jednocześnie zapewni ich większą efektywność z punktu widzenia ich stosowania i celu, jakiemu mają służyć.
Doprecyzowanie warunku zatrudnienia
Opodatkowaniu ryczałtem może podlegać podatnik, spełniający łącznie warunki określone w przepisach art. 28j ust. 1 ustawy. Nowelizacja w zakresie jednego z tych warunków (określonego w art. 28j ust. 1 pkt 3 lit. b) ma na celu doprecyzowanie, że przy ocenie, czy warunek określony tym przepisem jest spełniony, należy brać pod uwagę, czy do zasady podatnik byłby obowiązany do poboru podatku i składek, w związku z łączącym go z zatrudnioną osobą fizyczną stosunkiem pracy. Przepis w dotychczas obowiązującym brzmieniu może budzić bowiem wątpliwości interpretacyjne, czy warunek dotyczący ponoszenia trzykrotności przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy innej niż umowa o pracę, co najmniej trzech osób fizycznych, uznaje się za spełniony także w sytuacji, gdy zaliczki na podatek dochodowy i składki nie zostały pobrane. Na podstawie przepisów w nowym, proponowanym, brzmieniu, przy ocenie spełnienia warunków określonych w ww. przepisie należy brać pod uwagę, czy od wypłaty wynagrodzenia z tytułu danego stosunku prawnego, podatnik jako płatnik, co do zasady, byłby obowiązany do poboru zaliczek na podatek dochodowy od osób prawnych oraz składek określonych w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych. Nie będzie miało zaś znaczenia, czy w związku z wypłatą konkretnych świadczeń zaliczki oraz składki zostały faktycznie pobrane. W analogiczny sposób zmieniona zostanie regulacja dotycząca małego podatnika (art. 28j ust. 3 pkt 2).
Termin złożenia zawiadomienia ZAW-RD
Zasadą jest, że podatnicy wybierają ryczałt od dochodów spółek po zakończeniu roku podatkowego wraz z rozpoczęciem kolejnego, bezpośrednio następującego roku podatkowego. Składają wówczas zawiadomienie o wyborze ryczałtu od dochodów spółek do końca pierwszego miesiąca pierwszego roku podatkowego, w którym mają być opodatkowani ryczałtem. Przepis art. 28j ust. 5 ustawy umożliwia podatnikowi złożenie zawiadomienia (ZAW-RD) przed upływem przyjętego przez niego roku podatkowego, jeżeli zdecyduje się na wybór ryczałtu od dochodów spółek w trakcie trwającego roku podatkowego. Regulacja ta stanowi podstawę prawną do wyboru ryczałtu przed upływem przyjętego przez podatnika roku podatkowego, który to wybór musi być jednak poprzedzony m.in. złożeniem zawiadomienia ZAW-RD. Nowelizacja ma wyraźnie wyartykułować prawo podatnika do wyboru opodatkowania ryczałtem przed upływem przyjętego roku podatkowego.
Wykorzystanie samochodu na cele działalności gospodarczej i mieszanej
Projekt ustawy zmieniającej zakłada dodanie przepisu art. 28m ust. 4a. Proponowany przepis określa dochód z tytułu wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą w przypadku wykorzystywania składników majątku wyłącznie na cele działalności gospodarczej lub na inne cele niezwiązane z działalnością gospodarczą.
Jak czytamy w uzasadnieniu do projektu, w aktualnym stanie prawnym prawidłowe odczytanie normy prawnej dotyczącej określenia dochodu z tytułu wydatków niezwiązanych z działalnością od wydatków i odpisów amortyzacyjnych oraz odpisów z tytułu trwałej utraty wartości, związanych z używaniem samochodów osobowych, środków transportu lotniczego, taboru pływającego oraz innych składników majątku wykorzystywanych zarówno dla celów prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i dla celów prywatnych, wymaga zastosowania reguł wykładni systemowej oraz celowościowej.
Zgodnie z proponowanym, nowym przepisem, do wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą nie zalicza się wydatków i odpisów amortyzacyjnych oraz odpisów z trwałej z tytułu trwałej utraty wartości, związanych z używaniem samochodów osobowych, środków transportu lotniczego, taboru pływającego oraz innych składników majątku w pełnej wysokości w przypadku składników majątku, wykorzystywanych wyłącznie na cele działalności gospodarczej. W przypadku zaś wykorzystywania składników majątku zarówno na cele działalności gospodarczej oraz na cele prywatne, wydatki, odpisy amortyzacyjne oraz odpisy z tytułu trwałej utraty wartości z nimi związane, nie stanowią wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą w 50%. Ciężar dowodu, że składnik majątku jest wykorzystywany wyłącznie na cele działalności gospodarczej spoczywa na podatniku.
Nowy termin zapłaty podatku
Ustawodawca proponuje przesunięcie terminu zapłaty ryczałtu od dochodu z tytułu podzielonego zysku i dochodu z tytułu zysku na pokrycie strat, zaliczek na poczet przewidywanej dywidendy oraz ryczałtu od rozdysponowanego dochodu z tytułu zysku netto. Termin zapłaty podatku według obecnego brzmienia ustawy upływa dwudziestego dnia siódmego miesiąca danego roku podatkowego. Nowelizacja zakreśla ten termin na koniec trzeciego miesiąca roku podatkowego następującego po roku podatkowym, w którym powstał obowiązek podatkowy.
